Dlaczego warto?
Dzieci uczą się poprzez doświadczenie. Wspólne zbieranie materiałów, konstruowanie i obserwowanie zwierząt korzystających z naszych domków rozwija ich spostrzegawczość, uczy odpowiedzialności i daje mnóstwo satysfakcji. To również świetny sposób, aby spędzić czas na świeżym powietrzu i odkryć bogactwo jesiennej natury.
Z czego budować?
Najlepiej wykorzystywać materiały, które znajdziemy w ogrodzie, lesie czy parku. Mogą to być:
- szyszki, gałęzie, kora drzew,
- suche liście i trawa,
- kamyki, żołędzie, kasztany,
- gliniane doniczki, drewniane skrzynki lub skrzynki po owocach.
Warto unikać plastiku i sztucznych tworzyw – naturalne materiały są bezpieczniejsze dla zwierząt i lepiej komponują się ze środowiskiem.
Przykłady domków dla zwierząt
1 Domek dla jeża
Jeże chętnie zimują w stertach liści i gałęzi. Wystarczy ułożyć w ogrodzie kopiec z suchych liści, przykryć go gałązkami i zostawić niewielkie wejście. Dziecko może pomóc w zbieraniu materiałów i układaniu konstrukcji. To proste, a jednocześnie bardzo potrzebne schronienie.
2 Schronienie dla owadów
Owady zapylające i biedronki potrzebują miejsc, w których mogą przeczekać zimę. Do drewnianej skrzynki lub glinianej doniczki można włożyć szyszki, kawałki kory, trzciny lub słomę. Tak przygotowane „hoteliki” umieszczamy w ogrodzie, na balkonie albo pod drzewem. Dzieci mogą udekorować domek farbami lub kolorowymi kamykami.
3 Karmnik i domek dla ptaków
Drewniany karmnik to klasyka, ale można go zrobić również z kartonu po mleku. Do środka wsypujemy ziarna i wieszamy karmnik na drzewie. Dzieci mogą samodzielnie ozdobić karmnik i później obserwować ptaki podczas posiłku.
4 Kryjówka dla żab
W ogrodzie warto zostawić kilka przewróconych doniczek lub większych kamieni, pod którymi żaby czy ropuchy znajdą chłodne i wilgotne schronienie. To doskonała okazja, by wytłumaczyć dziecku rolę płazów w ekosystemie.
5 Domek dla wiewiórek
Jeśli w pobliżu rosną drzewa, można zbudować z drewna prostą skrzynkę przypominającą budkę lęgową dla ptaków i wypełnić ją suchymi liśćmi. Wiewiórki chętnie z niej skorzystają, a dziecko będzie mogło obserwować te sympatyczne zwierzęta z bliska.
Wskazówki praktyczne
Domki powinny być ustawione w spokojnych miejscach – z dala od hałasu czy ruchu ulicznego.
Zadbajcie o stabilność konstrukcji, aby nie przewróciła się przy wietrze.
Nie przeszkadzajcie zwierzętom – obserwacja powinna być cicha i cierpliwa.
Uczcie dzieci, że dokarmianie i pomoc muszą być odpowiedzialne – nie podajemy zwierzętom resztek z kuchni, tylko odpowiednie produkty.
Podsumowanie
Budowanie domków dla zwierząt to wyjątkowa lekcja przyrody i ekologii. Dzięki prostym, naturalnym materiałom dzieci mogą nie tylko rozwijać kreatywność, ale też realnie pomagać małym mieszkańcom ogrodów i parków. To aktywność, która łączy pokolenia, daje okazję do rozmowy o trosce o świat i buduje piękne wspomnienia. A satysfakcja z zauważenia pierwszego jeża, ptaka czy biedronki w naszym domku jest bezcenna.
Jak stworzyć karmnik dla ptaków – przykłady
1. Najprostszy karmnik z rolki po papierze toaletowym (do wykonania przez małe dzieci)
Materiały:
rolka po papierze,
masło orzechowe lub smalec,
ziarna dla ptaków,
sznurek.
Jak zrobić:
1. Posmaruj rolkę cienką warstwą masła orzechowego lub smalcu.
2. Obtocz w mieszance ziaren, aby cała rolka się nimi pokryła.
3. Przewlecz sznurek przez rolkę i powieś na drzewie.
Bardzo szybka propozycja, idealna na pierwszą „pracę plastyczno-przyrodniczą” z dzieckiem.
2. Karmnik z butelki plastikowej (łatwy recykling)
Materiały:
- plastikowa butelka 1,5 l,
- nożyczki/nożyk,
- drewniana łyżka,
- sznurek.
Jak zrobić:
1. Wykonaj 2 otwory po bokach butelki – tak aby przełożyć przez nie łyżkę.
2. W miejscu, gdzie wypada wgłębienie łyżki, wytnij niewielki otwór, by ziarno mogło się wysypywać.
3. Przez szyjkę butelki wsyp nasiona.
4. Powieś karmnik na gałęzi.
Ptaki siadają na łyżce, a ziarno wysypuje się w małych porcjach.
3. Drewniany karmnik (najtrwalszy)
Materiały:
- deseczki (np. ze skrzynki po owocach),
- gwoździe lub wkręty,
- młotek lub śrubokręt,
- sznurek,
- opcjonalnie daszek z kawałka sklejki.
Jak zrobić:
1. Zbij prostokątną podstawkę (np. 20 × 30 cm).
2. Zrób niski płotek z deseczek, aby ziarna nie wysypywały się.
3. Dodaj cztery słupki i przymocuj daszek (najlepiej dwuspadowy, aby woda spływała).
4. Na koniec przybij haczyk albo zamocuj sznurek i zawieś karmnik na drzewie.
To solidny karmnik, który może służyć przez kilka sezonów.
4. Karmnik z filiżanki
Materiały:
- stara filiżanka,
- spodek,
- mocny klej i drut,
- ziarna.
Jak zrobić:
1. Przyklej filiżankę bokiem do spodka (tak, żeby wyglądała jak „wylana herbata”).
2. Wsyp do środka mieszankę ziaren.
3. Umocuj całość na balustradzie, parapecie lub zawieś w ogrodzie.
To pomysłowy karmnik, a przy okazji ładna ozdoba.
Wskazówki dla rodziców i dzieci
Zawsze używajcie ziaren i orzechów bez soli. Resztki z kuchni (np. chleb, bułki) mogą szkodzić ptakom.
Najlepiej wybierać mieszanki dla sikorek, wróbli czy kosów (proso, słonecznik, owies, dynia).
Karmnik warto umocować/powiesić w spokojnym miejscu, niedostępnym dla kotów.
Regularnie dosypujcie świeże ziarna i dokładnie czyśćcie karmnik.
