Witaminowy zawrót głowy – jakich witamin najbardziej brakuje nam zimą?

O ile dziecko nie ma alergii oraz pierwotnych niedoborów odporności, jest to całkiem normalne. Dzieci chorują. To fakt. Szacuje się, że dzieci w wieku przedszkolnym chorują od 8 do 10 razy w ciągu roku. Przy założeniu, że choroby te kumulują się w tzw. okresie infekcyjnym, czyli właśnie jesienią, a nasz maluch ma styczność z wieloma dziećmi, to normalne, że jesienią i zimą rodzice mają wrażenie, że dziecko jest „ciągle chore”. I choć należy w tym wszystkim zachować dużo cierpliwości i zdrowy rozsądek (pamiętajmy, że dziecko nabiera pełnej i dojrzałej odporności dopiero ok. 12. roku życia), możemy próbować minimalizować ryzyko zachorowań oraz łagodzić skutki infekcji, które, niestety, są nieuniknione. Należy już od najmłodszych lat uczyć dziecko przestrzegania podstawowych zasad higieny, tj. regularnego mycia rączek, a także warzyw i owoców, czy unikania bliskiego kontaktu z osobami, które mają objawy przeziębienia. Trudno jest uniknąć takiego kontaktu dzieciom podczas zabawy, ale nasze przedszkolaki to inteligentni młodzi ludzie – im szybciej będziemy im wpajać dobre nawyki, tym szybciej zaczną z nich korzystać. Poza przypominaniem o higienie możemy też zadbać o wzmocnienie odporności naszych dzieci i zbilansowaną, pełnowartościową dietę, która zapewni młodemu organizmowi dawkę niezbędnych składników odżywczych i witamin. O jakie witaminy i składniki mineralne powinniśmy zadbać szczególnie w okresie jesienno-zimowym?

Witamina C – przyjmowanie witaminy C profilaktycznie w okresie jesiennym zmniejsza ryzyko przeziębienia oraz czas trwania infekcji. Ponadto zapewnia prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych, dlatego zapobiega tworzeniu się siniaków. Organizm człowieka nie wytwarza witaminy C – musimy przyjmować ją z pożywieniem bądź w postaci suplementów. Według Instytutu Żywności i Żywienia dzieci powinny otrzymywać 40–50 mg witaminy C/dzień.

Witamina A – bierze udział w prawidłowym przebiegu procesów wzrostowych oraz jest niezbędna w procesie widzenia, dlatego jest szczególnie ważna w przypadku dzieci. Ponadto ma działanie antynowotworowe i wpływa na prawidłowe utrzymanie stanu skóry. Witamina A odkłada się w tkance tłuszczowej i wątrobie, dlatego trudno o jej niedobory. Na jej niedobór mogą jednak wpłynąć choroby układu pokarmowego, dieta ubogotłuszczowa, stres i infekcje. Jest odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie nabłonka skóry, więc często pierwsze objawy jej niedoboru objawiają się bardzo przesuszoną skórą (głównie na łokciach i kolanach, a także na ramionach i udach). Ponadto osoba z niedoborami witaminy A często ma problemy z widzeniem o zmierzchu i w ciemnościach oraz z suchością gałki ocznej. Pojawiają się też zmniejszenie odporności na infekcje, zahamowanie wzrostu oraz problemy związane z układem nerwowym.

Witamina K – odpowiedzialna za krzepnięcie krwi. Wytwarzana jest przez bakterie, które zasiedlają jelita. Suplementuje się ją profilaktycznie u noworodków, ponieważ nie mają one jeszcze w pełni wykształconej mikroflory jelitowej. Stąd obawa, że nie poradziłyby sobie z wytwarzaniem tej witaminy, co groziłoby najmłodszym maluszkom krwawieniem wewnętrznym. Witaminę K podaje się noworodkom domięśniowo, jednak jeśli rodzice nie wyrażą zgody na taką suplementację bądź jest ona niewskazana z powodów medycznych, podaje się ją doustnie, jednak w większej dawce. Poza odpowiedzialnością za krzepnięcie krwi witamina K spełnia jeszcze jedną bardzo ważną funkcję w organizmie ludzkim – ze względu na duże znaczenie dla gospodarki wapniowej wpływa na prawidłowy rozwój kości.

Witaminy z grupy B – wpływają na funkcjonowanie niemal całego organizmu, w tym na: prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego i oddechowego, wzrost i rozwój kostny, jak również poprawiają sprawność intelektualną. Z uwagi na ich szerokie spektrum działania, również warto wiedzieć kiedy można podejrzewać ich niedobory. Objawami ogólnymi niedoborów witamin z grupy B, które są widoczne na pierwszy rzut oka, to przede wszystkim przemęczenie, osłabienie i spadek aktywności. Ponadto można zaobserwować łamliwość paznokci i włosów oraz ogólne pogorszenie ich stanu, suchość skóry oraz nawracające biegunki.

Witamina D – pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, wpływa na wzrost i rozwój kości. Wytwarzana jest głównie w procesie syntezy skórnej, pod wpływem promieniowania słonecznego. Zanieczyszczenia powietrza utrudniają przenikanie promieni słonecznych, dlatego w ostatnich latach proces syntezy skórnej witaminy D jest coraz bardziej ograniczony. Niedobory tej witaminy prowadzą do krzywicy, zaburzają układ kostny i rozwojowy. Badania wykazały również w ostatnich latach związek niedoborów witaminy D z takimi schorzeniami jak cukrzyca, nowotwory czy nadciśnienie tętnicze. Z uwagi na szerokość geograficzną, w której żyjemy, niemal wszechobecny dziś smog oraz używanie filtrów UVB eksperci rekomendują regularną suplementację witaminą D już od pierwszych dni życia aż do później starości.
 

Suplementacja witaminą D u dzieci

*ekspozycja na słońce nie powinna trwać krócej niż 15 minut przy odsłoniętych ramionach i częściowo nogach w godzinach 10:00–15:00. Na efektywność ekspozycji na słońce mają wpływ takie czynniki, jak: stopień zachmurzenia, smog i zanieczyszczenia powietrza, mgła, materiał ubrania, karnacja, stosowanie kosmetyków z filtrami UV.

Żelazo – jest składnikiem hemoglobiny, która transportuje tlen, w związku z czym pełni w organizmie niezwykle istotną funkcję. Ponadto odpowiada za prawidłowy wzrost i rozwój, dlatego dzieci mają na nie zwiększone zapotrzebowanie. Ma zdolność regeneracji tkanek oraz wspomaga naturalną odporność organizmu. Jego niedobór jest przyczyną anemii, której leczenie jest długie i uciążliwe. Objawia się ona ogólnym zmęczeniem, ciągłą sennością i brakiem energii do wykonywania codziennych czynności. Pojawiają się sińce pod oczami, skóra staje się sucha i szorstka, a włosy i paznokcie kruche i łamliwe. Z uwagi na uciążliwe i niebezpieczne dla zdrowia skutki oraz fakt, że żelazo pomaga we wzmacnianiu odporności, należy zwrócić szczególną uwagę na jego obecność w organizmie, zwłaszcza u małych dzieci.

Opcjonalną metodą na dostarczanie organizmowi wszystkich wyżej wymienionych składników odżywczych jest zbilansowana dieta. Należy od najmłodszych lat kształtować u dzieci zdrowe nawyki żywieniowe i dbać o to, aby w ich diecie nie brakowało najlepszej jakości warzyw i owoców oraz zdrowych produktów pochodzenia zwierzęcego. Rodzice, którzy decydują się na diety wegetariańskie czy wegańskie, w szczególności powinni zadbać o to, aby dostarczać młodym organizmom wszystkich niezbędnych wartości odżywczych. W idealnym świecie nasze dzieci siadałyby do stołu i ze smakiem zajadały brokuły, zagryzając je brukselką, jednak wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że rzeczywistość wygląda nieco inaczej. Często nasze dzieci są niejadkami, które tolerują tylko wybraną, bardzo wąską grupę produktów, po które sięgają. Zdajemy sobie sprawę z tego, że kiedy dziecko przez dłuższy czas zjada wyłącznie chleb z masłem i żółtym serem, do jego organizmu nie trafiają tak ważne dla niego witaminy i składniki odżywcze. Warto wówczas poradzić się dietetyka, a nawet psychologa, który zdefiniuje, gdzie leży problem, i będzie potrafił mu zaradzić. Można również sięgnąć, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, po suplementy dla dzieci, które wzmocnią rozwijający się organizm, poprawiając jego funkcjonowanie i wzmacniając jego naturalną odporność. Należy jednak pamiętać, że suplementy dla dzieci powinniśmy wybierać mądrze, najlepiej po konsultacji z lekarzem.